Laatst las ik ergens dat een open bedrijfscultuur noodzakelijk is om modern leiderschap mogelijk te maken. Interessant! Maar allereerst, wanneer kan je van modern leiderschap spreken en waarom? De open bedrijfscultuur volgt daarna.
Modern leiderschap
Er zijn de laatste decennia diverse nieuwe vormen van leiderschap ontstaan. Enerzijds doordat langzamerhand steeds meer het besef begon te komen dat werknemers echt de belangrijkste schakels in een organisatie zijn en dat hoe beter hun motivatie is hoe beter het resultaat van de organisatie wordt.
Anderzijds omdat werknemers het steeds meer af gingen dwingen. Iets wat nog steeds gebeurt. Mensen worden steeds zelfbewuster. Ze laten zich niet zo maar aansturen, iets opleggen. Ze eisen hun inbreng en als ze de ruimte daarvoor niet krijgen, dan vertrekken ze.
Alle vormen van modern leiderschap zijn gebaseerd op het principe van bottom-up. Een principe dat haaks staat op de traditionele top-down benadering. Of het nu gaat om zelfsturende teams, om agile of welke andere vorm dan ook. Het komt allemaal neer op het zorgen voor sterk gemotiveerde werknemers die zich gewaardeerd voelen en zich optimaal inzetten en hun talenten gebruiken ten behoeve van het bereiken van een optimaal resultaat van de organisatie, zowel op teamniveau als op bedrijfsniveau.
De knop om?
Als het besef bij de bedrijfsleiding is doorgedrongen dat om de bovengenoemde redenen van top-down leiderschap overgeschakeld moet worden naar een vorm van bottom-up leiderschap wil dat niet zeggen dat het dan ook gelijk gebeurt. Het is geen kwestie van de knop omzetten. Het is niet alleen een kwestie van andere regels, van andere technieken en zelfs niet alleen van andere processen in de organisatie, hoe noodzakelijk dan ook.
Een open bedrijfscultuur
Een belangrijke voorwaarde voor het slagen van een vorm van modern leiderschap is dat er een open bedrijfscultuur ontstaat en open betekent transparantie en wel volledige transparantie. Die transparantie is nodig om de eigen motivatie en inbreng van werknemers optimaal te laten zijn. Er ontstaat dan een vorm van gedeeld leiderschap. Het zorgt voor betrokkenheid.
Maar openheid ontstaat niet door het eenvoudig opzij schuiven van de gordijnen. Openheid wordt pas herkend als er optimaal gecommuniceerd wordt en wel zonder reserves.
Dat houdt nogal wat in, zeker voor een organisatie waarin men al langere tijd gewend was aan leiderschap volgens het top-down principe.
Transparantie dus, maar hoe bereik je die?
Het belangrijkste principe:
BEGIN BIJ JEZELF
Een paar tips:
-
Ga luisteren.
Luister naar je medewerkers, toon respect en wees constructief. Oefen jezelf daarin. Leiders zijn vaak dominant en dominante mensen blinken over het algemeen niet uit in luisteren. Dat geldt ook voor mensen die vinden dat ze weinig tijd hebben. Je moet er dus moeite voor doen. Oefening baart kunst luidt een oud gezegde. Het resultaat zal je positief verbazen.
-
Deel je fouten.
Oftewel: stel je kwetsbaar op. Als je eerlijk bent over eigen fouten, maakt dat grote indruk, zeker als men dat niet van je gewend is. Eigenlijk moet dat niet zo moeilijk zijn, want iedereen maakt toch fouten, waarom jij niet? Als je eigen fouten toegeeft ontstaat voor je medewerkers het gevoel dat je een van hen bent. De afstand verdwijnt of wordt in elk geval aanzienlijk minder. Het draagt bij tot het gevoel van openheid. Het zorgt er ook voordat er een cultuur ontstaat dat er vanuit wordt gegaan dat fouten maken mag en dat zorgt er voor dat medewerkersmeer initiatieven durven te nemen.
-
Maak doelen helder en deel ze
Zorg dat er een gezamenlijke missie is en wees daar helder over. Dat geldt voor de algemene missie van een organisatie, maar dat geldt ook voor de missie van een team. Zorg ervoor dat die missie duidelijk vertaald is in doelen. Communiceer die missie, die doelen. Maar zorg er ook voor dat ze gedeeld worden. Geef ruimte voor inbreng en doe daar dan ook wat mee en communiceer daar ook weer over. Het lijkt tijdrovend, maar gemotiveerde werknemers zorgen ervoor dat die tijd dubbel en dwars wordt terugverdiend. Het is al zo vaak bewezen dat het werkt. Het is zo logisch, maar het is verbazend te constateren dat het zo vaak niet wordt gedaan. Het zal moeite kosten om het wel te gaan doen. Maar als het wel gebeurt, zal ook hierbij het resultaat je verbazen.
-
Creëer een vorm van feedback
Organiseer dat er feedback wordt gegeven en begin daarbij met feedback aan jou. Bij top-down geleide organisaties is dat niet gebruikelijk, sterker nog, het wordt bewust vermeden omdat men ervan uitgaat dat het de positie van de leider verzwakt. Maar het tegendeel is waar. Feedback leert je wat anderen niet alleen van je denken, maar het leert je ook hoe anderen jou ervaren. Het geeft je informatie, maar het leert je ook hoe je anderen beter kunt leiden en helpen. Maar ook hierbij is communicatie belangrijk. Het werkt alleen als er transparantie over is. Als je helder bent over de feedback aan jou en wat je ermee doet, nodig je daarmee ook anderen uit om open te staan voor feedback en daar wat mee te doen.
Deze opsomming van transparantie aspecten leidt nog niet automatisch tot een succesvol modern leiderschap op zich, maar ze creëren er wel een belangrijke voorwaarde voor. Neem contact met ons op om dit concreet te maken voor jouw organisatie!
Transparantie levert een belangrijke bijdrage aan het ontstaan van een open bedrijfscultuur en zo’n cultuur is noodzakelijk voor het slagen van modern leiderschap.
Door Joost Siereveld
